Hoe raak je de perfecte snaar?

Het is donderdag. In mijn agenda staat een meneer die inmiddels al een tijdje bij mij komt. Hij is 63 jaar en bezoekt mijn praktijk nu zo’n drie jaar voor het reinigen van zijn gebit. We maken altijd even een praatje en hij vertelt dan over zijn werk en zijn gezin. Omdat ik goed ben in het onthouden van verhalen, kan ik makkelijk teruggrijpen naar het vorige bezoek. Ik vraag dan geïnteresseerd hoe het is gegaan met de dingen waar we het eerder over hadden.

Als je in mijn hoofd zou kunnen kijken, zie ik een archiefkast voor me. Elke keer als ik met mijn patiënten praat, opent er een laadje en komt er allerlei informatie naar boven over onze eerdere gesprekken."Hoe was jullie vakantie?" Je dochter is inmiddels bevallen, hoe is het om voor het eerst opa te zijn?" Zo leer ik de mensen in mijn stoel stukje bij beetje beter kennen.

Een moeizame start

Dat gaat natuurlijk niet altijd vanaf het eerste moment zo. Drie jaar geleden komt hij voor het eerst mijn praktijk binnen. Hij gaat zitten, slaat zijn armen over elkaar en zegt: “Zo, wat ben je van plan? Ik heb nergens last van en het gaat goed met mijn gebit.”

Soms hebben mensen wat meer tijd nodig om je te vertrouwen en het nut in te zien van wat wij als mondhygiënisten doen. Hij is doorgestuurd door de tandarts omdat zijn tandvlees ontstoken is. Hij is nog nooit bij een mondhygiënist geweest en staat sceptisch tegenover de behandeling. De tandarts geeft al jaren aan dat het echt tijd is om zijn gebit te laten reinigen. Anders moeten er mogelijk tanden of kiezen getrokken worden. Maar omdat hij nergens last van heeft, vraagt hij zich af: is dit echt nodig? Heeft het op mijn leeftijd nog wel zin?

Investeren in vertrouwen

In dit soort gevallen voel je aan dat er eerst geïnvesteerd moet worden in een goede relatie. Vertrouwen opbouwen en duidelijk uitleggen wat de conditie van het gebit is, op een heldere en transparante manier. Ik zie dat hij langzaam ontdooit. Met vragen als:“Wat verwacht u van mij?”“Wat is ons doel met deze behandeling?”

Zo krijg ik ongemerkt veel informatie en voelt de patiënt dat hij zelf keuzes mag maken. Ik ben perfectionistisch en wil altijd de best mogelijke zorg leveren. Dat betekent dat ik hoge eisen stel aan mezelf én aan de samenwerking. Soms zitten we dan niet direct op één lijn. Daarom geef ik altijd duidelijk aan wat de mogelijkheden zijn, zodat mensen zelf kunnen beslissen of ze die stap met mij willen zetten.

De diagnose: parodontitis

Bij de controle blijkt zijn tandvlees ernstig ontstoken. Een aantal kiezen zijn helaas niet meer te redden. We noemen dit parodontitis: een chronische ontsteking van het weefsel rondom tanden en kiezen. Door de ontsteking breekt het kaakbot zich af.

Ik vergelijk het altijd met drijfzand: zonder stevige basis kun je niet bouwen. Kronen, bruggen en andere constructies in de mond hebben een sterke fundering nodig.

Hij wil absoluut niet dat zijn kiezen getrokken worden, zeker niet omdat hij er zelf niets van merkt. We bespreken dat dit niet de ideale keuze is voor zijn gezondheid, maar hij kiest ervoor om zijn gebit regelmatig te laten reinigen om verdere schade te voorkomen. We bekijken stap voor stap wat nodig is.

Zelfzorg: een belangrijk onderdeel

Dan komt een belangrijk onderdeel: zelfzorg. Ik kan het niet alleen. We moeten samenwerken als een team. Ik behandel onder het tandvlees, daar waar mensen zelf niet bij kunnen , maar thuis is het cruciaal dat de juiste middelen worden gebruikt om de mond schoon te houden.

Inmiddels heb ik hem zover gekregen dat hij een rager gebruikt. De meeste mensen vinden dit een irritant borsteltje dat steeds ombuigt na een keer gebruik 😉. Eigenlijk heeft hij meerdere maten nodig, maar hij vindt eentje meer dan genoeg.

Humor als ingang

De meneer in mijn stoel is schilder. Hij heeft een eigen bedrijf en werkt hard. Vaak helpt humor om het ijs te breken en nét een stapje verder te komen. Alleen vertellen dat hij meerdere maten ragers moet gebruiken, was niet genoeg om hem te overtuigen. Zelfs het meegeven van verschillende maten werkte niet.

Toen dacht ik ineens: als hij begrijpt waarom het belangrijk is, lukt het misschien wel.“Meneer, als u gaat schilderen bij iemand, gebruikt u dan ook maar één kwast voor het hele huis?”

Hij moest lachen, en ik zag hem denken: oké, bijdehandje nu heb je een goed punt 😃. Als ik niet had geweten dat hij schilder is, had ik deze ingang nooit gevonden.

De kracht van echte aandacht

Als je goed luistert, écht luistert, kom je achter de dingen die je nodig hebt om iemand te helpen. Niet alleen met zorg, maar ook met overtuiging.

Elke patiënt is anders. Maar met een beetje creativiteit, een vleugje humor, en oprechte interesse kom je vaak een heel eind.

.“Meneer, als u gaat schilderen bij iemand, gebruikt u dan ook maar één kwast voor het hele huis?” - Selina